Dự trữ buồng trứng

Khái niệm noãn và nang noãn

Noãn gọi theo dân gian là trứng. Noãn được thụ tinh với tinh trùng sẽ tạo ra phôi. Phôi phát triển thành thai.

Nang noãn là nang có chứa noãn. Trên buồng trứng có rất nhiều nang noãn. Dưới tác động của nội tiết, mỗi chu kỳ sẽ có một nang noãn phát triển. Nang noãn phát triển đến một kích thước nhất định sẽ vỡ ra và phóng noãn. Noãn được các tua của vòi trứng bắt và di chuyển về phía buồng tử cung.

Khi sự thụ tinh xảy ra, tinh trùng sẽ gặp noãn ở vòi trứng tạo thành phôi. Phôi tiếp tục đi đến buồng tử cung và làm tổ ở tử cung.

Khái niệm dự trữ buồng trứng

Số lượng nang noãn còn có trên buồng trứng gọi là dự trữ buồng trứng.

Từ khi còn ở trong bào thai, buồng trứng của bé gái đã có khoảng vài triệu nang noãn. Các nang noãn này sẽ giảm dần cho đến khi chào đời thì trên buồng trứng của bé gái có khoảng 2 triệu nang noãn. Những nang noãn này sẽ không phát triển cho đến tuổi dậy thì. Tuy nhiên các nang noãn này vẫn tự thoái triển. Đến độ tuổi dậy thì, buồng trứng còn khoảng 400.000 nang noãn. Dưới tác động của các chất nội tiết, mỗi chu kỳ sẽ có vài trăm nang noãn được chiêu mộ nhưng chỉ có một nang noãn phát triển và phóng noãn. Khi người phụ nữ càng lớn tuổi, số lượng nang noãn giảm dần và đến lúc mãn kinh thì trên buồng trứng chỉ còn rất ít nang noãn. Các nang noãn này cũng suy giảm chức năng, không còn tiết ra nội tiết nên người phụ nữ sẽ không có chu kỳ kinh nguyệt và không còn khả năng sinh sản.

Các yếu tố làm giảm dự trữ buồng trứng

1.       Độ tuổi

Theo sinh lý tự nhiên, độ tuổi của người phụ nữ càng lớn thì số lượng nang noãn trên buồng trứng càng giảm. Sau 35 tuổi, các nang noãn sẽ giảm với tốc độ nhanh hơn so với trước đó.

2.       Từng trải qua phẫu thuật, hóa trị và xạ trị

Những phẫu thuật trên buồng trứng như bóc u có thể gây tổn thương đến các mô buồng trứng lành và giảm dự trữ buồng trứng. Các hóa chất và tia xạ cũng có tác động giảm dự trữ buồng trứng.

Một số bệnh lý cũng làm suy buồng trứng sớm là bệnh suy tuyến thượng thận (bệnh lý Addison), hội chứng nhiễm sắc thể X dễ gãy, hội chứng Turner…

Nguồn: ThS. Bs Trần Phương Linh -  Khoa Sản Phụ khoa & Hiếm Muộn, Bệnh viện Phụ Sản Âu Cơ